ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ
(θυμίαμα μάνναν)

Ελθέ μάκαρ Παιάν Τιτυοκτόνε Φοίβε Λυκορεύ
Μεμφίτ' αγλαότιμε ιήιε ολβιοδώτα
χρυσολύρη σπερμείε αρότριε Πύθιε Τιτάν
Γρύνειε Σμινθεύ Πυθοκτόνε Δελφικέ μάντι
άγριε φωσφόρε δαίμον εράσμιε κύδιμε κούρε
μουσαγέτα χοροποιέ εκηβόλε τοξοβέλεμνε
Βάκχιε και Διδυμεύ εκάεργε Λοξία αγνέ
Δήλιε άναξ πανδερκές έχων φαεσίμβροτον όμμα
χρυσοκόμα καθαράς φήμας χρησμούς τ' αναφαίνων
κλυθί μου ευχομένου λαών ύπερ εύφρονι θυμώι
τόνδε συ γαρ λεύσσεις τον απείριτον αιθέρα πάντα
γαίαν τ' ολβιόμοιρον ύπερθέ τε και δι' αμολγού
νυκτός εν ησυχίαισιν υπ' αστεροόμματον όρφνην
ρίζας νέρθε δέδορκας έχεις δε τε πείρατα κόσμου
παντός σοι δ' αρχή τε τελευτή τ' εστί μέλουσα
παντοθαλής συ δε πάντα πόλον κιθάρηι πολυκρέκτωι
αρμόζεις οτέ μεν νεάτης επί τέρματα βαίνων
άλλοτε δ' αυθ' υπάτην ποτέ Δώριον εις διάκοσμον
πάντα πόλον κιρνάς κρίνεις βιοθρέμμονα φύλα
αρμονίηι κεράσας παγκόσμιον ανδράσι μοίραν
μίξας χειμώνος θέρεος τ' ίσον αμφοτέροισιν
εις υπάτας χειμώνα θέρος νεάταις διακρίνας
Δώριον εις έαρος πολυηράτου ώριον άνθος
ένθεν επωνυμίην σε βροτοί κλήιζουσιν άνακτα
Πάνα θεόν δικέρωτ' ανέμων συρίγμαθ' ιέντα
ούνεκα παντός έχεις κόσμου σφραγίδα τυπώσιν
κλύθι μάκαρ σώζων μύστας ικετηρίδι φωνήι

Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2008

Μαύρος Απόλλωνας Ι

Η σύνδε­ση του Απόλλωνα με το θάνατο, που διατηρείται ακόμα και στην κλασσική εποχή όταν ο θεός εί­χε προνόμια πολύ διαφορετικού χαρακτήρα, εί­ναι κάτι περιοοότερο από μια εικασία.
Προκύπτει πράγματι ακόμα κι από το όνομα του Απόλλωνα ή τουλάχιστον από τον τρόπο, που συνή­θως το εννοούσαν, από το συμβολισμό του φονι­κού τόξου κι από τις τόσες διηγήσεις για τους τραγικούς έρωτες του θεού.
Αυτά τα τρία σημεία, που μετατρέπουν την εικασία σε βεβαιότητα, μπορούν να επαληθευ­θούν.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Πλάτωνα στον Κρατύλο,
το όνομα του Απόλλωνα είχε για τον κόσμο μια φοβερή ερμηνεία.
Το παραλλήλιζαν πράγματι με το ρήμα "απόλλυμι", που σημαίνει χάνω ή καταστρέψω.
Ο Απόλλωνας πρέπει να ή­ταν λοιπόν ο "καταστροφέας".
Ολες οι αρχαίες ε­τυμολογίες που υποψιάζεται κανείς πως δε βασίζονται παρά σε αστεϊσμούς, μπορεί ίσως να επιδέχονται επιστημονικά διαψεύσεις, να αναι­ρούνται επιστημονικά, αλλά είναι γεγονός, ότι δε γνωρίζουμε άλλες καλύτερες.
Ο φόβος που προκαλούσε και μόνο το όνομα του Απόλλωνα, ε­πιβεβαιώνεται από τη διήγηση της γέννησης του θεού, από την οποία μαθαίνουμε, ότι το νησί Δή­λος, που διαλέχθηκε σαν γη του τοκετού, κινδύ­νευε από αυτό και μόνο το γεγονός να εξαφα­νισθεί .
Η διήγηση της εμφάνισης του Απόλ­λωνα,
πάνοπλου μέσα στον κύκλο των θεών του Ολύμπου, έχει την ίδια έννοια .
Αυτό είναι που μας ωθεί να θεωρήσουμε το όπλο του Απόλλωνα,
σαν ίδιο μ 'εκείνο της αδελ­φής του Άρτεμης.
Ο Απόλλωνας και η Άρτεμης είναι θεότητες του κυνηγιού.
Το τόξο είναι αχώ­ριστο από τον Απόλλωνα όπως κι από την Άρτεμη,
που δεν είναι ίσως παρά το θηλυκό διπλό του.
Και το βέλος που ρίχνει αυτό το τόξο είναι φονικό αφού δε χάνει ποτέ το στόχο του.
Ο Όμηρος μας λέει, πως το βέλος αυτού του τόξου είναι "αναπόφευκτο", πράγμα που θυμίζει επίσης το συμβολισμό του ονόματος της Ατρόπου,
της πιο επίφοβης από τις τρεις Μοίρες, αυτής που σκο­τώνει.
Επίσης στην Οδύσσεια, οι δικαιοδοσίες του Απόλλωνα και της Άρτεμης καθορίζονται έ­τσι, ώστε ο πρώτος να βάζει τέρμα στη ζωή των ανθρώπων
και η δεύτερη στην ύπαρξη των γυ­ναικών.
"Και τότε, μας λέει ο γέρος ποιητής σχε­τικά με τους κατοίκους της νήσου Ορτυγίας, έρ­χονται ο Απόλλωνας και η Άρτεμης, η αδελφή τον, τεντώνουν το τόξο τους και το πιο γλυκό τους βέλος σχίζει τον αέρα δίχως να φανεί και τερματίζει απότομα μάκρυνα πεπρωμένα".
Φο­νιάς υπήρξε ο Απόλλωνας με το τόξο του ήδη από τη γέννηση του (Οδύσσεια XV, 410), όταν ήταν ακόμα στην αγκαλιά της μάνας του,
σκοτώνο­ντας το φίδι Πύθωνα ή το διπλό θηλυκό αυτού του τέρατος, την ονομαζόμενη Δελφύνα, όνομα που σχετίζεται μ' εκείνο των Δελφών.
Και μια που σαν τέτοιος είναι ο αρχηγός των φονιάδων,
γι' αυτό σίγουρα και ο Αισχύλος δε θα διστάσει να ανακατέψει το θεό στις ανθρώπινες υποθέ­σεις,
κάνοντας τον υπερασπιστή του Ορέστη
μπροστά στο δικαστήριο της Αθήνας .

Δεν υπάρχουν σχόλια: